Tiếng Jrai và
H’mông là ngôn ngữ của người Jrai và H’mông và cũng là hai ngôn ngữ phổ biến ở
vùng cao. Biết nói tiếng Jrai và H’mông sẽ giúp cho các bạn sống và làm việc ở
vùng người Jrai và H’mông gặp nhiều thuận lợi. Để giúp cán bộ giáo viên học
tiếng Jrai và H’mông nhanh chóng và có hiệu quả, Dự án Phát triển giáo dục THCS
II (Bộ Giáo dục và Đào tạo) phối hợp với Trung tâm Nghiên cứu giáo dục dân tộc
(Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam) tổ chức biên soạn tài liệu Hướng dẫn giáo
viên dạy học tiếng dân tộc thuộc bộ tài liệu GIÁO DỤC HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ
SỞ VÙNG DÂN TỘC THIỂU SỐ (Một số vấn đề đặt ra trong bối cảnh của quá trình
phát triển).
Ngoài Tóm
tắt nội dung cơ bản bằng tiếng Anh, nội dung cụ thể của tài liệu gồm hai
phần:
Phần 1
– Dạy – học
tiếng Jrai.
Phần 2
– Dạy – học
tiếng H’mông.
Cấu trúc mỗi
phần đều có các nội dung: Giới thiệu chung về dân tộc và ngôn ngữ dân tộc;
Những bài luyện phát âm; Một số từ, câu thông dụng; Những bài học giao tiếp theo
chủ đề.
Khi sử dụng
tài liệu để tự học, người học cần lưu ư kết hợp tự học với thực hành giao tiếp.
Phần phát âm nếu được sự giúp đỡ của người bản ngữ là tốt nhất; nếu không, người
học có thể căn cứ vào miêu tả cách phát âm để tự học. Cần chú ý đến sự liên
kết giữa các thành phần câu cũng như cấu trúc đặc biệt trong cấu tạo từ của
tiếng Jrai/ H’mông. Phải tập nghe, nói thường xuyên, mỗi ngày cố gắng học thêm
được những mẫu câu và từ mới. Trong khi đối thoại, cố gắng sử dụng những câu
thật đơn giản, quen thuộc nhất để người nghe có thể nghe hiểu được.
Khi sử dụng
tài liệu để dạy, người dạy cần lưu ư thiết kế bài dạy phù hợp với trình độ,
điều kiện học tập của học viên. Thời lượng để hoàn thành tài liệu khoảng 300
tiết. Không nhất thiết chia đều số tiết cho các bài. Phần học phát âm tiếng
Jrai/ tiếng H’mông nên dành thời gian thích đáng.
Dân tộc Jrai
và dân tộc H’mông có nhiều nhóm, ngành khác nhau. Tiếng Jrai trong tài liệu này
được viết trên cơ sở tiếng Jrai Chor (Jrai }or). Tiếng H’mông được viết
dựa trên cơ sở cách phát âm của người H’mông Lềnh. Để học viên có thể giao tiếp
được với đồng bào Jrai/ H’mông nơi mình công tác, các giáo viên, học viên cần
có những điều chỉnh cần thiết.