Hiện nay đội ngũ các hiệu trưởng, cán bộ quản lí giáo dục (CBQLGD) trường Trung học cơ sở (THCS) hằng ngày phải xử lí rất nhiều công việc trong công tác quản lí nhà trường.

Để thực hiện nhiệm vụ đó, người CBQL phải có hiểu biết vững vàng về đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước, các văn bản quy phạm pháp luật của bộ/ ngành nhằm thực hiện mục tiêu phát triển giáo dục. Để giúp cho đội ngũ CBQLGD thuận lợi hơn trong công tác lănh đạo, điều hành, quản lí nhà trường, Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lí cơ sở giáo dục – Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD & ĐT) phối hợp với Dự án Phát triển giáo dục THCS II, biên soạn Cẩm nang Hiệu trưởng trường Trung học cơ sở.

Sách được biên soạn dựa theo chủ trương, đường lối phát triển giáo dục của Đảng, Nhà nước và những quy định của bộ/ ngành về phát triển và quản lí giáo dục nói chung, giáo dục THCS nói riêng nhằm hướng dẫn hiệu trưởng và các CBQL trường THCS, trường phổ thông có nhiều cấp học và trường chuyên biệt có cấp THCS thực hiện những công việc cần thiết ở các lĩnh vực hoạt động khác nhau trong nhà trường, gợi ư những vấn đề cần giải quyết trong tác nghiệp hằng ngày của người lănh đạo, quản lí, điều hành nhà trường.

Được trình bày chủ yếu dưới dạng hỏi/ đáp với 236 vấn đề thường gặp trong thực tế nhà trường, Cẩm nang Hiệu trưởng trường THCS đa bao quát được hầu hết các lĩnh vực, các mặt hoạt động chủ yếu của người hiệu trưởng, CBQL trong nhà trường.

Cấu trúc sách gồm 3 phần chính:

Phần I. Một số vấn đề chung, giới thiệu những vấn đề trong phát triển giáo dục phổ thông nói chung, cấp THCS nói riêng, cập nhật các vấn đề mới như chuẩn hiệu trưởng trường THCS, chuẩn nghề nghiệp giáo viên THCS,... 

Phần II. Hướng dẫn nghiệp vụ quản lí nhà trường, với hơn 200 câu hỏi và trả lời (từ câu 28 đến câu 236) đề cập tới nhiều lĩnh vực, hoạt động của người CBQL.

Phần III. Giới thiệu những t́nh huống thực tế trong quản lí giáo dục.